METHODE I: DE WIM HOF METHODE

Oerkracht

Een halve eeuw lang heeft de gezondheidsleer zich gebaseerd op 2 pijlers: voeding en beweging. Daarbij zijn we vergeten dat er nog een derde, minstens zo belangrijke pijler is: onze omgeving. Wanneer we ons op grote hoogte bevinden, produceren we automatisch meer rode bloedcellen om zuurstoftekort te compenseren. Verhuizen we naar een zeer warme omgeving, zullen we geleidelijk minde zout verliezen bij zweten en scheiden we minder urine af. Koude brengt nog grotere veranderingen teweegin onze fysiologie.

Als oermens waren we in staat om oeroude gevaren als koude en energietekort te trotseren. In onze tijd hoeven we dat niet meer te trotseren omdat we in een omgeving leven die we zo ‘optimaal’ mogelijk kunnen maken. We kleden ons warmer als het kouder wordt of we zetten de verwarming aan. En eten vinden we overal in overvloed. Maar de vraag is of dat werkelijk optimaal is. Is dat wat ons lichaam eigenlijk wil? We worden steeds ouder, wat op zichzelf positief klinkt, maar onze ziekteloze jaren worden steeds minder. Het ziet er dus niet naar uit dat de omgeving waarin we leven wel zo optimaal is.

Er zijn echter maar weinig mensen die terug willen naar de oertijd. Maar volgens Wim Hof, een nederlandse ‘daredevil’, hoeft dat ook niet. In plaats daarvan kunnen we ons zelf met enige regelmaat een (oer)prikkel geven die ons lichaam in staat stelt weer te kunnen voelen waar het voor gemaakt is.

Wim Hof en wetenschap

Wim Hof is internationaal bekend als de ‘Iceman’ en wordt superhuman genoemd om zijn imposante vermogen zijn autonome zenuwstelsel te controleren. Hof heeft meer dan 20 Guiness wereldrecords, onder andere voor het langste ijsbad in een bak met ijsklontjes ( 1 uur en 52 minuten), voor klimmen in korte broek naar 6700 meter hoogte op de Mount Everest en voor een marathon lopen zonder drinken in de woestijn in Namibia.

Zulke supermensen met diverse records zijn er meer van in de wereld. Maar het bijzondere met Hof is dat hij beweert dat iedereen zijn methode kan leren en de wetenschap mee heeft gekregen om onderzoek te doen op hem en zijn trainees. De wetenschappelijke doorbraak kwam in 2011 toen met een medisch experiment werd aangetoond dat 1 week training in de wimhofmethode al een zeer goede controle geeft over het autonome zenuwstelsel, inclusief het immuunsysteem. Het werd aangetoond door middel van een dode E. Coli-bakterie die werd ingespoten bij in totaal 24 proefpersonen. Daarvan waren er 12 willekeurig gekozen die door Hof getraind waren en 12 andere die de controlegroep vormden. Het resultaat was dat alle personen in de controlegroep ziek werden, met syptomen als koorts en overgeven, terwijl de groep door Hof getraind niet of nauwelijks iets merkte. Dit resultaat werd in wetenschappelijke kring beschouwd als zeer opmerkelijk en leidde al snel tot publicaties i hooggewaardeerde wetenschappelijke tijdschriften als PNAS en Nature.

De Wim Hof Methode

De Wim Hof Methode bestaat uit 3 basisoefeningen: ademhalingstechniek, koude training, en training op fokusvaardigheid. De oefeningen zijn ieder voor zich oeroud en met bewezen effect in verschillende culturen. Hof zijn methode is alleen maar speciaal in de maniet waarop hij de oefeningen combineert, iets dat hij zich zelf geleerd heeft door zijn lichaam te provoceren met steeds extremere uitdagingen in de natuur. De belangrijkste ontdekking die hij heeft gedaan was het behouden van controle over zijn autonome zenuwstelsel, d.w.z. over zijn temperatuurregulatie, hartfrequentie, bloeddruk, ademhaling en het verwijdenen vernauwen van bloedvaten.

Ademhalingsoefeningen 

Door alle cellen in je lichaam een overdosis zuurstof toe te dienen en onmiddellijk daarop helemaal geen zuurstof in te ademen, wordt het hele lichaam met een schok wakker gemaakt en voorzien van meer energie, betere verdediging tegen ontstekingen en sneller herstel na inspanning, trauma of ziekte.

De ademhalingstechniek van Hof staat bekend als ‘innerfire’ meditatie, een techniek die de Tummo boedisten in Tibet al bijna 1000 jaar beoefenen. Door bewust de adem zo lang mogelijk vast te houden op uitademing, loopt de concentratie CO2 in het bloed steeds verder op. Op een bepaald moment registreren de hersenen een te hoge concentratie (een te hoge pH) waardoor je weer moet inademen.

Door voor het vasthouden van de ademhaling te hyperventileren zodat zoveel mogelijk O2 het bloed bereikt, kan men langzaam maar zeker de zogenaamde ‘retentietijd’ verlengen (de tijd dat je je adem kan vast houden na uitademing). Dat leidt er toe dat meer en meer zuurstofmoleculen het bloed verlaten en zich naar de cellen in de periferie bewegen.

Koudetraining

Koudetraining is een oude techniek en wordt al langer toegepast in de behandeling van bijvoorbeeld rheuma. In sommige noordelijke landen, zoals Rusland en Finland, is ijsbaden een wijdverspreide winteractiviteit. Door middel van koude traint men de bloedvaten en het immuunsysteem. Stap je in een ijsbad, dan sluit het lichaam automatisch de bloedstroom naar minder vitale lichaamsdelen in de periferie. Dat is noodzakelijk om de vitale organen niet kouder te laten worden dan 35 graden. Het lichaam is slim genoeg om altijd eerst het hart en andere centrale organen te beschermen: de armen en benen krijgen minder bloed, daar trekken de bloedvaten samen.

Maar ook al wordt al heel lang ingezien dat blootstelling aan koude gezondheidsvoordelen biedt, de vraag is waarom je veel makkelijker volhoud om in een ijsbad te zitten met gebruik van de WimHofMetode. Het antwoord vinden we in de ademhalingsoefeningen. Met die oefeningen verhogen we eerst de warmteproductie in ons lichaam. Meer zuurstof in de cellen maakt de stofwisseling alkalisch, zo veel meer alkalisch dat de koude niet meer zo pijnlijk is. Bovendien leidt regelmatig een ijsbad nemen tot de productie van meer zogenaamd ‘bruin vet’, een soort vet dat het lichaam gebruikt om op te warmen door middel van de verbranding van vetzuren en glucose. Dat is vooral interessant voor mensen met overgewicht, die alleen (te veel) wit vet hebben. Met koudetraining leert het lichaam (wit)vetverbranding te verbranden door middel van bruin vet.

Onderzoek heeft ondertussen duidelijk gemaakt dat ook alleen koud douchen veel gezondheidsvoordeel meebrengt. Dagelijks koud douchen leidt al snel tot een toenemend aantal witte bloedcellen en een direct voelbare verhoging van het energieniveau. Dat betekent dat velen van ons hiermee kunnen beginnen, zodat je niet meteen (te) hoge eisen aan je inzet en focus vaardigheid stelt. Dat brengt ons tot het 3. element van de WimHofMethode.

Inzet/Focus

Om de ademhalingsoefeningen en koudetraining goed onder de knie te krijgen, en deze consequent toe te passen, moeten we tevens voldoende inzet en focus tonen. De hersenen verbruiken minder energie indien die zich op een ding tegelijk richten. Dat kan bijvoorbeeld door de ogen te sluiten en zich te richten op een punt of denkbeeldig figuur in het donker. Dat noemen we ‘visualisering’: een eenvoudige vorm van meditatie die gebruikt wordt door yogi en monniken. Het is niet meer dan je eigen gedachten te sturen als je probeert (zolang mogelijk) je adem in te houden, zodat je ‘bij de les blijft’. Je dwingt jezelf om in het moment te blijven, en niet in de toekomst of wat al geweest is.

Wanneer je in een ijsbad stapt, dien je gefocusseert te blijven op je eigen ontspanning en rustig en diep te blijven ademen. De kou dwingt je je aandacht te blijven richten op je eigen lichaam. Ga je te veel nadenken en/of weerstand bieden, dan mis je de controle en het is einde oefening.

Effecten van de WHM

De gezondheidsbevorderende effecten van Hof zijn methode zijn groot, zowel op korte als lange termijn. Onmiddellijke effecten zijn onder meer dat je je energieker, meer ontspannen en sterker voelt. En ook een beter humeur en een betere concentratie worden genoemd. Op de langere termijn wordt ook het immuunsysteem beter, verbeteren je sportprestaties, neemt het stressniveau af, kun je steeds beter tegen kou (en warmte), herstel je sneller, slaap je beter en wordt je productiever.

Met andere woorden, met een paar simpele instrumenten kan je in korte tijd gezonder, sterker en gelukkiger worden. Zowel het juiste stressrespons- als het beloningssyteem wordt in deze methode optimaal aangesproken. Het voelt erg lekker als je weer warm wordt na een ijsbad. En je kan daarna veel meer aan, je voelt je sterker, ervaart geen ongemakken, en slaapt ook nog eens beter.

Maar het (aan)leren van WHM moet je niet onderschatten. Het is belangrijk dat je professionele instructie krijgt als je jezelf wilt testen en je lichaam wilt ontwikkelen met de genoemde technieken. Raadpleeg daarom altijd een gecertificeerde WHM instructeur (wimhofmethod.com) als je de uitdaging wilt aangaan.